حق و صبر

۱)قلعه کنگلو در سواد کوه مازندران واقع شده است. بناي کنگلو از شمال به کوهي رفيع و صخره‌اي به‌نام "خِرنرو" چشم‌انداز دارد. اين کوه بيش از 3 هزار متر از سطح دريا ارتفاع دارد و سحرگاهان آفتاب بر سه تيغ آن مي‌دمد. واژه "خِرنرو" با کمي تغيير در زبان پهلوي به معناي جوهر خورشيد است. صليب شکسته، يا شکل علامت بعلاوه از نقش‌ مايه‌هاي اصلي ايراني شناخته شده که در ارتباط با نماد خورشيد است و در آيين مهري از جايگاه خاصي برخوردار است. 

۲)پیش از این تصور می‌شد که قلعه کنگلو دژی ساسانی است که بر روی کوهی طبیعی واقع شده است.سازه کنگلو بنايي از جنس لاشه سنگ، گچ و ساروج با پلاني بيضي شکل و برج مانند است، که زير بنايي حدود 50 متر مربع دارد. اين بنا در سه طبقه ساخته شده است و اکنون سقف‌هاي آن فروريخته است.

۳)تازه ترین مطالعات باستان شناسی این احتمال را قوت بخشیده است که کنگلو نیایشگاهی از دوره ساسانی باشد. زايش مهر از پاره سنگ تصور مي‌شود. بناي کنگلو از شمال به کوهي رفيع و صخره‌اي به‌نام "خِرنرو" چشم‌انداز دارد. اين کوه بيش از 3 هزار متر از سطح دريا ارتفاع دارد و سحرگاهان آفتاب بر سه تيغ آن مي‌دمد. واژه "خِرنرو" با کمي تغيير در زبان پهلوي به معناي جوهر خورشيد است. صليب شکسته، يا شکل علامت بعلاوه از نقش‌ مايه‌هاي اصلي ايراني شناخته شده که در ارتباط با نماد خورشيد است و در آيين مهري از جايگاه خاصي برخوردار است

۴)نيايشگاه‌هاي مهري معمولا در داخل غارها يا فضاهاي گودتري که پشت به سطح اطراف هستند احداث مي‌شدند. در اين فضاها روزنه‌اي به طرف آفتاب باز مي‌شد. سازه کنگلو بنايي با پلاني بيضي شکل و برج مانند است، که زير بنايي حدود 50 متر مربع دارد. اين بنا در سه طبقه ساخته شده است و اکنون سقف‌هاي آن فروريخته است. باقي مانده اين بنا نشان مي‌دهد که طاق‌هاي رايج ساساني در آن به کار رفته است و دو بازو و برج به جهت جلوگيري از رانش، از دو سمت به آن الحاق شده است.

۵)کشف گور ساسانی پهلو خواب در نزدیکی کنگلو. 
معماري گور ياد شده با لاشه سنگ و ملات گل انجام پذيرفته است و در اين گور مرده را با دستان نزديک به دهان و زانوهاي جمع شده به پهلوي چپ و به سمت غرب گذاشته اند.» اين شيوه تدفين که از زمان پيش از تاريخ سابقه داشته، با توجه به کشف جديد هيات مشخص شد که تا سده هاي آغازين دوره اسلامي در مازندران ادامه داشت.

۶) تصویری دیگر از گور ساسانی کشف شده در قلعه کنگلو . باستان شناسان در این گور اشیاء فراوانی از قبیل ظروف سفالی و انگشتری کتیبه دار کشف کردند. روي نگين يکي از انگشترها نقشي شبيه به خورشيد شش‌پر بدست آمد که مي‌تواند نماد خورشيد و يا مظهر گرودنه و ارابه الاهه ناحيد، از مظاهر آيين مهري باشد.

۷) ازجمله اشياء کشف شده در کنار اين اسکلت، انگشتري نگين دار از جنس عقيق که کاربري مهر داشته است. روي اين انگشتر نوشته اي به خط پهلوي متقدم ساساني نقر شده است که متن آن توسط "رسول بشاش"، استاد زبان هاي باستاني خوانده شده است.»

۸)در اين ميان مي‌توان به انگشتري کتيبه‌دار نيز اشاره داشت که نوشته آن "فرخي" يا "فرحي" خوانده مي‌شود. اين واژه روي انگشتر به صورت ترکيب به هم پيوسته حروف پهلوي انجام پذيرفته و ما مي‌دانيم که ترکيب حروف پهلوي، به اين شيوه مربوط به سده 4 ميلادي است و اين زمان اوج گسترش مهرپرستي در ايران و اروپا محسوب مي‌‌شود.»

۹)سرو یکی از نمادهای مهری است که روی این انگشتر با ظرفت چشمگیری حک شده است.